Chế độ dinh dưỡng cho người bị men gan tăng cao

Men gan cao là tình trạng khá phổ biến trong dân số hiện nay, đặc biệt là những người thường xuyên tiệc tùng và sử dụng nhiều thức uống có cồn. Tình trạng men gan cao thường bị xem nhẹ bởi những biểu hiện trong giai đoạn khá mờ nhạt và dễ nhầm lẫn các bệnh lý khác. Mặc dù tình trạng men gan tăng cao có thể được kiểm soát tốt nếu như bệnh nhân có chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt phù hợp, nhiều bệnh nhân không thật sự quan tâm đến việc thay đổi lối sống cho đến khi tình trạng bệnh diễn tiến nặng nề dẫn đến viêm gan, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan. Do vậy, chế độ dinh dưỡng cho những bệnh nhân bị men gan cao là vô cùng quan trọng.

1. Chế độ ăn uống khoa học cho bệnh nhân tăng men gan

Nhìn chung, đối tượng tăng men gan cũng không cần một chế độ ăn quá nghiêm ngặt như ăn kiêng nhưng vẫn cần ăn thanh đạm với những thức ăn dễ tiêu hóa, giàu chất dinh dưỡng. Việc có chế độ dinh dưỡng không chỉ giúp tế bào gan phục hồi và tái sinh mà còn giúp tăng cường chức năng của hệ miễn dịch, thúc đẩy quá trình hồi phục cho gan. Người bị tăng men gan cần phải đảm bảo chế độ giàu vitamin trong đó bao gồm các thực phẩm cung cấp vitamin A, vitamin B1, B2, B6. Chế độ ăn giàu protein cũng cần thiết vì đây là nguồn cung cấp năng lượng cơ bản cho mọi hoạt động sống trong cơ thể, bao gồm duy trì và phục hồi chức năng gan.

Do các tế bào gan bị tổn thương, chức năng miễn dịch trong cơ thể có thể suy giảm, do đó nên bổ sung protein giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch. Liệu pháp bảo vệ gan cơ bản là ăn nhiều thực phẩm chứa protein và các chất chống mỡ gan như methionine, choline, lecithin. 

Nhằm phòng ngừa và hỗ trợ ở những bệnh nhân tăng men gan, một số thực phẩm cũng cần phải được lưu ý tránh sử dụng. Thực phẩm chứa nhiều đường không nên sử dụng trên các đối tượng tăng men gan vì đường có thể làm tích tụ các tế bào hồng cầu trong huyết quản và tiểu cầu làm cho các mạch máu bị tắc nghẽn cũng như có thể gây mỡ gan. Thực phẩm giàu cholesterol, chất béo cũng tránh sử dụng vì có thể dễ gây gan nhiễm mỡ, mỡ trong máu,… Đây là những yếu tố nguy hiểm làm tăng men gan nghiêm trọng.

2. Nhóm thực phẩm người bị tăng men gan nên ăn

2.1. Vitamin

Nhằm giúp gan khỏe mạnh hơn, người bị men gan cao nên bổ sung trong chế độ ăn hàng ngày những thực phẩm chứa nhiều vitamin B,C và E. Những thực phẩm chứa nhiều vitamin nhóm B (B1, B2, B6,…) bao gồm gạo lứt, lạc, giá, đậu, trứng và hoa quả. Đây là những thực phẩm giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, giúp chống lại quá trình oxy hóa. Vitamin C thường có nhiều trong các trái cây họ cam chanh (citrus) như cam, chanh, bưởi,… Những loại hoa quả này có tác dụng kích thích giúp gan tiết mật nhiều hơn và đồng thời giúp cơ thể loại bỏ độc tố nguy hiểm.

Bên cạnh đó, các thực phần dồi dào vitamin E như hạnh nhân, bơ, cà chua, măng tây, mầm lúa mì,… cũng nên được sử dụng nhằm hỗ trợ tăng cường khả năng bảo vệ gan đồng thời có thể ngăn ngừa ung thư hiệu quả. Mặc dù vitamin có lợi cho bệnh nhân men gan tăng cao, việc sử dụng vitamin cũng nên được kiểm soát ở mức độ vừa phải, tránh sử dụng quá nhiều cũng gây tác dụng không mong muốn xấu cho cơ thể.

2.2. Chất xơ tốt cho người bị men gan tăng cao

Những thực phẩm giàu chất xơ tốt cho gan bao gồm bắp cải, cải bó xôi, khổ qua, súp lơ, rau diếp,… đây là những thực phẩm vừa giàu chất xơ vừa có khả năng chống oxy hóa tốt, giúp kích thích quá trình chuyển hóa qua gan tốt. Người bị tăng men gan nên lưu ý bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ này vào chế độ ăn hàng ngày của mình.

2.3. Chất đạm

Thành phần chính cấu tạo tất cả các tế bào trong cơ thể cũng như cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động số trong cơ thể là protein. Khi các tế bào gan bị tổn thương hoặc hoại từ gây nên tình trạng men gan tăng cao, hệ miễn dịch trong cơ thể sẽ bị suy giảm. Do đó, chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân tăng men gan cần bổ sung những thực phẩm giàu protein nhằm tăng cường hệ miễn dịch, cung cấp năng lượng và giúp gan nhanh chóng phục hồi tốt. Thịt, cá, trứng, sữa và các loại đậu là các thực phẩm giàu protein có thẻ được sử dụng. 

3. Những loại thực phẩm người bị men gan tăng cao KHÔNG nên ăn

3.1. Đường bột

Mặc dù nhóm tinh bột vô cùng quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho cơ thể. Thực phẩm chứa nhiều đường làm cho nồng độ triglyceride trong máu tăng cao dẫn đến quá trình lưu thông máu bị trì trệ và tăng độ kết dịch cũng như tích tụ các tế bào hồng cầu trong vi huyết quản, tiểu cầu làm cho tắc nghẽn vi mạch máu. Cơ thể cũng cần đường để cung cấp năng lượng cho mọi cơ quan, nhưng vì gan chuyển hóa kém, việc sử dụng nhiều đường mà không chuyển hóa hết sẽ là tăng đường huyết có thể dẫn đến đái tháo đường.

3.2. Chất béo không tốt cho người bị men gan tăng cao

Bệnh nhân tăng men gan cần phải có một chế độ ăn hài hòa giữa lượng chất béo và chất xơ cung cấp cho cơ thể. Chất béo bão hòa có thể làm gan hoạt động quá mức và làm suy giảm chức năng gan. Bệnh nhân viêm gan B cũng cần hết sức lưu ý tránh sử dụng một số thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ trong các món các món xào, rán, quay,… Các loại hạt có hàm lượng chất béo cao như lạc, dừa, hạt điều, hướng dương… có thể gây cản trở chuyển hóa và tích lũy ở gan thành gan nhiễm mỡ, ảnh hưởng nặng nghiêm trọng hơn đến chức năng gan. Trái với quan điểm ăn gì bổ nấy, bệnh nhân viêm gan B không nên ăn nội tạng trong đó có cả gan động vật vì nội tạng thường chuyển hóa kém và làm nặng thêm tình trạng viêm gan.

3.3. Thức uống có cồn và các chất kích thích

Phần lớn những bệnh nhân mắc bệnh lý bệnh về gan thường uống bia rượu thường xuyên đến mức lạm dụng. Tình trạng men gan có nhiều khả năng phát triển thành viêm gan, xơ gan, ung thư gan nếu bệnh nhân tiếp tục sử dụng thức uống có cồn. Tuyệt đối kiêng sử dụng các thức uống có cồn hay các chất kích thích trong trường hợp đã được chẩn đoán tăng men gan. 

4. Một số lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho người bị men gan tăng cao

Tình trạng tăng men gan có thể được kiểm soát tốt nếu như bệnh nhân thay đổi chế độ dinh dưỡng và lối sống phù hợp. Bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý trong từng bữa ăn, người bị tăng men gan cần chủ động tập luyện thể dục thường xuyên giúp nâng cao thể lực cho cơ thể. Cần có chế độ sinh hoạt ngủ nghỉ thích hợp để tránh gan làm việc quá tải. Hệ miễn dịch tốt sẽ giúp cơ thể chống lại các tác nhân xâm nhiễm nguy hiểm như virus viêm gan A, viêm gan B,… Vì thể, các bác sĩ cùng thường khuyên bệnh nhân bổ sung các thực phẩm chức năng giúp bảo vệ gan trong quá trình điều trị và duy trì lâu dài để cải thiện tình trạng bệnh, tăng sức đề kháng và ngăn ngừa tiến triển tình trạng viêm gan hay xơ gan.